قطعات ماشین لباسشویی

ماشین‌های لباسشویی امروزی از پیچیده‌ترین سیستم‌های مکانیکی و الکترونیکی در میان لوازم خانگی به‌شمار می‌روند. این دستگاه‌ها با هماهنگی دقیق اجزایی مانند موتور، سیستم انتقال قدرت، درام، پمپ تخلیه، شیرهای برقی، برد کنترل و سیستم تعلیق، فرآیند شست‌وشو را به‌صورت خودکار انجام می‌دهند.

هر یک از این بخش‌ها با فناوری‌های پیشرفته طراحی شده‌اند تا علاوه بر افزایش کارایی، مصرف انرژی و آب را بهینه کرده و عمر دستگاه را افزایش دهد.

درک عملکرد این سیستم‌ها نه‌تنها به انتخاب مدل مناسب کمک می‌کند، بلکه برای عیب‌یابی و نگهداری صحیح دستگاه نیز ضروری است.

موتور ماشین لباسشویی: قلب تپنده دستگاه

موتورهای ماشین لباسشویی بر اساس فناوری و کاربرد به چند دسته تقسیم میشوند. موتورهای یونیورسال که در مدل‌های قدیمیتر استفاده میشدند، از جاروبک برای انتقال جریان به روتور بهره میبردند، اما امروزه موتورهای القایی و BLDC (بدون جاروبک) جایگزین شده‌اند. موتورهای BLDC به دلیل بازدهی بالاتر، مصرف انرژی کمتر و عمر طولانی‌تر، در مدل‌های پیشرفته به کار میروند.

یکی از تفاوت‌های اصلی بین موتورهای جدید و قدیم، نحوه اتصال به درام است. در سیستم‌های Direct Drive، موتور مستقیماً به درام متصل شده و نیازی به تسمه یا پولی ندارد.

این طراحی باعث کاهش اصطکاک، صدای کمتر و استهلاک پایین‌تر میشود. در مقابل، موتورهای تسمه‌ای در مدل‌های ارزان‌تر دیده میشوند که با وجود سادگی، نیاز به تعویض تسمه پس از مدتی دارند.

انتخاب نوع موتور تأثیر مستقیمی روی عملکرد ماشین لباسشویی دارد. موتورهای BLDC با قابلیت کنترل دقیق سرعت، امکان برنامه‌های شست‌وشوی متنوعی مانند حرکات موجی یا چرخش‌های آرام برای پارچه‌های حساس را فراهم می‌کنند.

همچنین، این موتورها در مقایسه با مدل‌های قدیمی، گرمای کمتری تولید کرده و احتمال سوختن سیم‌پیچ در آن‌ها کاهش یافته است.

بخوانید – کاهش مصرف آب در لباسشویی‌های جدید (A+++)

سیستم انتقال قدرت: از موتور به درام

برای انتقال نیروی چرخشی از موتور به درام، ماشین‌های لباسشویی از روش‌های مختلفی استفاده میکنند. در مدل‌های قدیمی، یک تسمه لاستیکی به همراه پولی (قرقره) این وظیفه را بر عهده داشت. با گذشت زمان، تسمه ممکن است دچار کشیدگی یا پارگی شود که منجر به کاهش کارایی یا توقف دستگاه می‌گردد.

در برخی مدل‌ها، یک کلاچ مکانیکی نیز وجود دارد که جهت چرخش را برای حالت‌های شست‌وشو یا آبکشی تغییر میدهد.

در ماشین‌های مدرن با سیستم Direct Drive، موتور مستقیماً به درام متصل است و هیچ قطعه واسطه‌ای مانند تسمه وجود ندارد. این طراحی نه‌تنها اصطکاک را کاهش میدهد، بلکه لرزش و صدای دستگاه را نیز به حداقل می‌رساند. علاوه بر این، حذف تسمه و پولی باعث میشود نیاز به تعمیرات دوره ای لباسشویی کمتر شود و طول عمر دستگاه افزایش یابد.

یکی از چالش‌های سیستم‌های انتقال قدرت، تنظیم دقیق نیرو برای جلوگیری از آسیب به موتور یا درام است. در برخی مدل‌ها، سنسورهایی تعبیه شده که در صورت گیرکردن لباس یا اضافه‌بار، سرعت چرخش را تنظیم میکنند.

این ویژگی به خصوص در ماشین‌های لباسشویی بارگذاری از جلو اهمیت بیشتری دارد، زیرا فشار مکانیکی روی درام در این مدل‌ها بالاتر است.

درام و تانک ماشین لباسشویی: محل اصلی شست‌وشو

درام ماشین لباسشویی معمولاً از فولاد ضدزنگ ساخته میشود تا در برابر رطوبت و مواد شوینده مقاوم باشد. سطح داخلی آن دارای سوراخ‌های ریزی است که آب را به داخل میکشد و در عین حال از خروج لباس‌ها جلوگیری میکند.

در برخی مدل‌های جدید، پوشش‌های نرمی مانند لاستیک سیلیکونی در لبه‌های درام به کار میرود تا از پارگی پارچه‌های حساس جلوگیری کند.

تانک ماشین لباسشویی معمولاً از دو بخش تشکیل شده: تانک داخلی (که درام در آن میچرخد) و تانک خارجی که کل مجموعه را در بر میگیرد.

جنس تانک‌ها ممکن است از پلاستیک فشرده (مانند پلیپروپیلن) یا فلز باشد. تانک‌های پلاستیکی سبک‌تر و مقاوم‌تر در برابر خوردگی هستند، اما در مدل‌های صنعتی از تانک‌های استیل استفاده میشود تا تحمل بارهای سنگین را داشته باشند.

یکی از مشکلات رایج در درام و تانک، جمع‌شدن جرم و باکتری در درزها و منافذ است. برای جلوگیری از این مسئله، برخی سازندگان از پوشش‌های آنتی‌باکتریال یا سیستم‌های خودشوینده استفاده میکنند.

همچنین، در ماشین‌های بارگذاری از بالا، طراحی درام به گونه‌ای است که آب به راحتی تخلیه شود تا از ماندن رطوبت و ایجاد بوی نامطبوع جلوگیری گردد.

بخوانید – رفع رسوب کلسيم در پمپ ماشین لباسشويی

سیستم تخلیه و پمپ آب: خارج کردن آب کثیف

پمپ تخلیه در ماشین لباسشویی وظیفه خارج کردن آب مصرف‌شده را بر عهده دارد. این قطعه معمولاً در پایین دستگاه نصب شده و از نوع سانتریفیوژ یا پروانه‌ای است.

پمپ‌های سانتریفیوژ با ایجاد نیروی گریز از مرکز، آب را با فشار به بیرون هدایت می‌کنند، در حالی که نوع پروانه‌ای با چرخش تیغه‌ها این کار را انجام می‌دهد. برخی مدل‌های پیشرفته دارای سیستم خودتمیزشونده هستند که از گیرکردن ذرات در پمپ جلوگیری می‌کند.

یکی از متداول‌ترین مشکلات پمپ‌های تخلیه، گرفتگی ناشی از نخ، مو یا ذرات ریز است. برای کاهش این مشکل، بسیاری از ماشین‌ها مجهز به فیلتر تخلیه شده‌اند که باید به صورت دوره‌ای تمیز شود.

در برخی طراحی‌ها، پمپ به گونه‌ای قرار گرفته که به راحتی قابل دسترسی باشد و کاربر بتواند بدون نیاز به تکنسین، آن را سرویس کند. همچنین پمپ‌های مدرن دارای محافظ اضافه‌بار حرارتی هستند که در صورت گیرکردن و过热 شدن، به صورت خودکار قطع می‌شوند.

طول عمر پمپ به کیفیت ساخت و مواد به کار رفته در آن بستگی دارد. پمپ‌های با بدنه پلیمری تقویت‌شده در برابر مواد شیمیایی مقاوم‌تر هستند، در حالی که نمونه‌های فلزی ممکن است در محیط‌های مرطوب دچار خوردگی شوند.

برخی تولیدکنندگان از پمپ‌های دو سرعته استفاده می‌کنند که برای تخلیه آرام در برنامه‌های حساس و تخلیه سریع در چرخه‌های عادی قابل تنظیم هستند.

شیر برقی و سیستم ورود آب: کنترل جریان آب

شیرهای برقی (سولنوئیدی) در ماشین لباسشویی نقش کلیدی در مدیریت ورود آب به دستگاه دارند. این شیرها با دریافت سیگنال از برد کنترل، به صورت الکترومکانیکی باز و بسته می‌شوند. یک ماشین لباسشویی معمولاً دارای چند شیر مجزا برای آب سرد و گرم است که به صورت مستقل کنترل می‌شوند. در مدل‌های جدیدتر، شیرهای پالس-مدوله (Pulse Width Modulated) دقت بیشتری در تنظیم جریان آب دارند.

عملکرد شیرهای برقی به سنسور سطح آب متکی است. این سنسور که معمولاً از نوع فشاری یا اولتراسونیک است، مقدار آب موجود در تانک را اندازه‌گیری می‌کند. در سیستم‌های پیشرفته، حتی می‌تواند میزان کف یا وزن لباس‌ها را نیز تشخیص دهد.

وقتی سنسور سیگنال پر شدن را ارسال می‌کند، شیر برقی قطع می‌شود. برخی مدل‌ها دارای سیستم پر کردن هوشمند هستند که بر اساس حجم لباس، مقدار آب لازم را محاسبه می‌کند.

مشکلات رایج شیرهای برقی شامل گرفتگی ناشی از رسوب مواد معدنی یا نقص در سیم‌پیچ الکتریکی است. برای جلوگیری از رسوب‌گیری، برخی تولیدکنندگان از فیلترهای داخلی در ورودی شیر استفاده می‌کنند.

در مناطق با آب سخت، نصب نرم‌کننده آب جداگانه می‌تواند عمر شیرها را افزایش دهد. همچنین، شیرهای مدرن اغلب دارای محافظ ضد نشت هستند که در صورت تشخیص نشتی، جریان آب را به صورت خودکار قطع می‌کنند.

بخوانید – 7 راز افزایش عمر لباسشویی شما!

برد کنترل و الکترونیک: مغز متفکر ماشین لباسشویی

برد کنترل اصلی، پردازشگر مرکزی ماشین لباسشویی محسوب می‌شود. این برد شامل یک میکروکنترلر، حافظه‌های ذخیره‌سازی برنامه‌ها، درایورهای موتور و مدارهای ارتباطی با سایر اجزا است.

در مدل‌های جدید، از پردازنده‌های ARM Cortex استفاده می‌شود که توان پردازشی بالاتری برای اجرای الگوریتم‌های پیچیده شست‌وشو دارند. ارتباط بین برد و کاربر از طریق نمایشگرهای LCD یا LED و پنل‌های لمسی برقرار می‌شود.

سنسورهای متعددی به برد کنترل متصل هستند و داده‌های لحظه‌ای را ارسال می‌کنند. سنسور دما (معمولاً از نوع NTC) دمای آب را کنترل می‌کند، سنسور سطح آب مقدار مایع در تانک را اندازه می‌گیرد، و سنسور تعادل لرزش‌های دستگاه را تشخیص می‌دهد. برخی مدل‌های پیشرفته حتی دارای سنسور کدری آب هستند که میزان آلودگی آب را سنجیده و در صورت نیاز چرخه شست‌وشو را تمدید می‌کنند.

مشکلات الکترونیکی اغلب ناشی از نوسانات برق یا رطوبت است. بسیاری از بردهای مدرن دارای محافظ‌های MOV (برای جلوگیری از نوسان ولتاژ) و پوشش‌های رطوبت‌گریز هستند. در صورت خرابی برد، برخی تولیدکنندگان ماژول‌های تعویضی ارائه می‌دهند که کاربر می‌تواند بدون نیاز به لحیم‌کاری آن را جایگزین کند. همچنین، برخی مدل‌ها قابلیت به‌روزرسانی نرم‌افزاری از طریق پورت USB یا اتصال Wi-Fi را دارند.

سیستم تعلیق و لرزه‌گیر: کاهش ارتعاشات و صدا

سیستم تعلیق در ماشین لباسشویی از ترکیبی از فنرهای فولادی و دمپرهای ویسکوز تشکیل شده است. این سیستم باید وزن تانک پر از آب و لباس‌های خیس (که ممکن است تا ۱۰۰ کیلوگرم برسد) را تحمل کند.

در مدل‌های بارگذاری از جلو، معمولاً از دو یا چهار دمپر بزرگ استفاده می‌شود که به صورت مورب نصب شده‌اند تا نیروهای عمودی و افقی را جذب کنند.

طراحی سیستم تعلیق در ماشین‌های آمریکایی (با ظرفیت بالا) و اروپایی (فشرده) متفاوت است. مدل‌های آمریکایی اغلب از سیستم‌های تعلیق سنگین‌تر با قابلیت تحمل بار بیشتر استفاده می‌کنند، در حالی که نمونه‌های اروپایی بر کم‌صدا بودن و فضای کمتر تمرکز دارند.

برخی تولیدکنندگان از فنرهای گازی به جای مکانیکی استفاده می‌کنند که پاسخ سریع‌تری به ارتعاشات ناگهانی می‌دهند.

یکی از عوامل مهم در عملکرد سیستم تعلیق، توزیع متعادل بار است. بسیاری از ماشین‌های لباسشویی مدرن دارای سنسورهای عدم تعادل هستند که اگر لباس‌ها به صورت نامتوازن توزیع شده باشند، چرخش را متوقف می‌کنند.

برخی مدل‌های پیشرفته حتی می‌توانند به صورت خودکار با تغییر سرعت موتور، بار را مجدداً توزیع کنند. برای کاهش بیشتر صدا، در برخی طراحی‌ها از بلوک‌های بتونی به عنوان وزنه‌های تعادل استفاده می‌شود که ارتعاشات را بهتر از وزنه‌های فلزی جذب می‌کنند.

بخوانید – چگونه قطعات معیوب ماشین لباسشویی را تشخیص دهیم؟

جمع‌بندی

موتور به‌عنوان هسته مرکزی، نیروی لازم برای چرخش درام را تأمین می‌کند و نوع آن (BLDC، القایی یا یونیورسال) بر بازده انرژی و سطح صدای دستگاه تأثیر مستقیم دارد.

سیستم انتقال قدرت این نیرو را به درام منتقل می‌کند که طراحی آن در مدل‌های مدرن به‌صورت Direct Drive باعث کاهش اصطکاک و استهلاک شده است. درام و تانک به‌عنوان محل اصلی شست‌وشو، باید از مواد مقاوم و ضدزنگ ساخته شوند تا در برابر رطوبت و مواد شوینده دوام بیاورند.

از سوی دیگر، سیستم تخلیه با پمپ‌های سانتریفیوژ یا پروانه‌ای، آب کثیف را خارج می‌کند و ممکن است به فیلترهای خودتمیزشونده مجهز باشند.

شیرهای برقی با کنترل هوشمند جریان آب، مصرف منابع را بهینه می‌کنند و با سنسورهای سطح آب هماهنگ عمل می‌نمایند.

تمام این فرآیندها توسط برد کنترل مدیریت می‌شود که با پردازش داده‌های سنسورهای مختلف، برنامه‌های شست‌وشو را اجرا می‌کند. در نهایت، سیستم تعلیق با جذب ارتعاشات، عملکرد بی‌صدا و پایدار دستگاه را تضمین می‌نماید.

آگاهی از این مکانیزم‌ها به کاربران کمک می‌کند تا از دستگاه خود بهینه‌تر استفاده کنند، مشکلات رایج را تشخیص دهند و با نگهداری مناسب، عمر مفید ماشین لباسشویی را افزایش دهند.

فناوری‌های به‌کاررفته در این دستگاه‌ها هر سال پیشرفته‌تر می‌شوند و تمرکز اصلی تولیدکنندگان بر افزایش کارایی، کاهش مصرف منابع و بهبود تجربه کاربری استوار است.