کمبود منابع آب و افزایش هزینه‌های انرژی، تولیدکنندگان لوازم خانگی را به سمت توسعه فناوری‌های کم‌مصرف سوق داده است.
لباسشویی‌های جدید با رده انرژی A+++، با بهره‌گیری از سیستم‌های هوشمند سنسورمحور، برنامه‌های اکولوژیک، و طراحی‌های پیشرفته در دیگ و پاشش آب، توانسته‌اند مصرف آب را تا ۵۰٪ نسبت به مدل‌های قدیمیتر کاهش دهند.
این پیشرفت‌ها نه‌تنها پاسخگوی نیازهای محیط‌زیستی هستند، بلکه در بلندمدت هزینه‌های مصرف‌کنندگان را نیز به‌طور چشمگیری کاهش میدهند. در این بررسی، هفت فناوری کلیدی که به این بهینه‌سازی کمک کرده‌اند، تحلیل شده‌اند.
مقایسه مصرف آب در لباسشویی‌های A+++ با مدل‌های قدیمیتر
لباسشویی‌های جدید با رده انرژی A+++ به‌طور متوسط بین ۴۰ تا ۵۰ لیتر آب در هر بار شستشو مصرف می‌کنند، درحالی که مدل‌های قدیمیتر (رده‌های C یا D) ممکن است تا ۱۲۰ لیتر هم آب استفاده کنند.
این کاهش چشمگیر، حاصل بهینه‌سازی سیستم‌های داخلی مانند پمپ‌های فشار قوی و الگوریتم‌های هوشمند است که دقیقاً مقدار آب موردنیاز را محاسبه می‌کنند.
بررسی‌های مؤسسه EU Energy Label نشان می‌دهد که یک خانواده چهارنفره با استفاده از لباسشویی A+++ سالانه حدود ۱۵,۰۰۰ لیتر آب کمتر مصرف می‌کند.
این رقم در مناطق خشک مانند خاورمیانه یا جنوب اروپا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، جایی که کمبود آب یک چالش جدی است. حتی مدل‌های A++ نیز در مقایسه با A+++ حدود ۱۰-۱۵٪ آب بیشتری مصرف می‌کنند.
تحقیقات مرکز مطالعات انرژی آلمان (BDEW) تأیید می‌کند که فناوری‌های جدید، نه‌تنها در مصرف آب، بلکه در کاهش هزینه‌های قبوض نیز تأثیرگذارند.
برای مثال، یک لباسشویی A+++ در طول عمر مفید خود (حدود ۱۰ سال) می‌تواند تا ۲۰۰ یورو فقط در هزینه آب صرفه‌جویی کند. این ارقام، سرمایه‌گذاری اولیه بالاتر در خرید مدل‌های کم‌مصرف را توجیه می‌کنند.
بخوانید – دلیل باز نشدن درب ماشین لباسشویی
فناوری‌های هوشمند سنسورمحور در کاهش مصرف آب
لباسشویی‌های A+++ از سنسورهای پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند که وزن لباس‌ها، میزان کثیفی و حتی نوع پارچه را تشخیص میدهند.
این داده‌ها به پردازنده مرکزی ارسال می‌شوند تا دقیقاً مقدار آب و انرژی لازم برای شستشو محاسبه شود. برای مثال، سنسور Load Sensor در مدل‌های سامسونگ و بوش، بارگذاری مخزن را آنالیز می‌کند تا از پرکردن بی‌مورد آب جلوگیری کند.
برخی مدل‌های رده بالا مانند LG ThinQ از سنسورهای Turbidity (کدورت‌سنج) بهره می‌برند که شفافیت آب را در حین شستشو بررسی می‌کنند.
اگر آب پس از چرخه اول به اندازه کافی تمیز باشد، دستگاه به‌صورت خودکار از تکرار مرحله آبکشی اجتناب می‌کند. این فناوری تا ۲۰٪ در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کند.
طبق گزارش انجمن فناوری‌های خانگی اروپا (APPLiA)، سیستم‌های هوشمند مبتنی بر سنسور، مهم‌ترین عامل در کاهش مصرف منابع در لوازم خانگی جدید هستند.
این فناوری‌ها به‌خصوص در برنامه‌های نیمه‌بار (Half-Load) مؤثرند، جایی که دستگاه به‌جای استفاده از حجم ثابت آب، آن را متناسب با مقدار لباس تنظیم می‌کند.
سیستم‌های چرخش و پاشش پیشرفته در لباسشویی‌های کم‌مصرف
طراحی دیگ (Drum) در لباسشویی‌های A+++ به‌گونه‌ای اصلاح شده که آب را با فشار بیشتر و پوشش کامل‌تری توزیع کند.
برای مثال، فناوری Jet Spray در مدل‌های بوش و سامسونگ، آب را از نازل‌های باریک با زوایای مختلف به پارچه‌ها می‌پاشد تا به‌جای غوطه‌وری کامل، از پاشش هدفمند استفاده شود. این روش تا ۳۰٪ در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کند.
برخی تولیدکنندگان مانند ال‌جی از دیگ‌های استوانه‌ای شیاردار استفاده می‌کنند که آب را در فضای کوچک‌تری متمرکز می‌کنند.
این طراحی، همراه با چرخش‌های متناوب (Tumble Motion)، باعث می‌شود لباس‌ها با حداقل آب، کاملاً خیس شوند. آزمایش‌های مؤسسه استاندارد بریتانیا (BSI) نشان داده که این مکانیسم در شستشوی موثر پارچه‌های ضخیم مانند جین یا حوله نیز عملکرد بهتری دارد.
فناوری پاشش آب سرد اولیه (Cold Water Pre-Soak) در برخی مدل‌ها، لکه‌های سخت را قبل از شروع چرخه اصلی نرم می‌کند و نیاز به شستشوی طولانی‌تر با آب گرم را کاهش می‌دهد. این ویژگی، علاوه بر کاهش مصرف آب، انرژی کمتری نیز مصرف می‌کند.
گزارش آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA) تأکید می‌کند که این سیستم‌ها در مدل‌های A+++ تا ۱۵٪ بازدهی شستشو را افزایش داده‌اند.
بخوانید – دلیل لرزش لباسشویی هنگام کار کردن
تأثیر برنامه‌های شستشوی اکولوژیک (Eco Mode) در صرفه‌جویی آب
برنامه‌های Eco Mode در لباسشویی‌های A+++ با تغییر پارامترهای شستشو مانند دما، مدت زمان چرخه و حجم آب، مصرف منابع را بهینه می‌کنند. برخلاف تصور رایج، این برنامه‌ها لزوماً زمان شستشو را افزایش نمی‌دهند، بلکه از الگوریتم‌های هوشمند برای تطبیق کارایی با کمترین مصرف استفاده می‌کنند.
مطالعات مؤسسه Fraunhofer آلمان نشان می‌دهد که برنامه‌های اکولوژیک در مدل‌های پیشرفته، تا ۲۵٪ آب کمتری نسبت به حالت استاندارد مصرف می‌کنند.
یکی از کلیدی‌ترین تفاوت‌های Eco Mode، کاهش دمای شستشو به ۳۰-۴۰ درجه سانتی‌گراد است، درحالی که بسیاری از برنامه‌های سنتی از آب ۶۰ درجه استفاده می‌کنند. این تغییر نه‌تنها انرژی کمتری می‌طلبد، بلکه نیاز به آب اضافی برای خنثی‌کردن اثرات حرارتی روی پارچه‌ها را نیز کاهش می‌دهد.
آزمایش‌های سازمان انرژی سوئد (Energimyndigheten) ثابت کرده‌اند که این تنظیمات، حتی برای لباس‌های بسیار کثیف نیز مؤثر هستند.
برخی تولیدکنندگان مانند Miele و Bosch، برنامه‌های اکولوژیک خود را با فناوری Auto Dos ترکیب کرده‌اند که مقدار دقیق مواد شوینده را براساس حجم لباس و سختی آب محاسبه می‌کند. این یکپارچه‌سازی، از هدررفت آب در چرخه‌های اضافی آبکشی جلوگیری می‌کند.
داده‌های اتحادیه مصرف‌کنندگان اروپا (BEUC) نشان می‌دهد که این سیستم‌ها در طول یک سال می‌توانند تا ۵۰۰۰ لیتر صرفه‌جویی آب به همراه داشته باشند.
استفاده از کف فعال و مواد شوینده متمرکز برای کاهش نیاز به آب
مواد شوینده مدرن با فرمولاسیون هایپر متمرکز (Hyper-Concentrated)، تنها به یک‌چهارم مقدار آب معمولی برای حل‌شدن نیاز دارند.
این ترکیبات، همراه با فناوری‌های کف فعال (Active Foam) در لباسشویی‌های A+++، آب را به‌صورت هدفمند به الیاف پارچه تزریق می‌کنند. تحقیقات شرکت Procter & Gamble نشان می‌دهد که این روش، کارایی شستشو را تا ۴۰٪ افزایش می‌دهد، درحالی که حجم آب مصرفی ثابت می‌ماند.
برندهایی مانند Persil و Tide، شوینده‌های کم‌کف (Low-Foam) تولید کرده‌اند که به‌طور خاص برای ماشین‌های A+++ طراحی شده‌اند. این مواد، نیاز به چرخه‌های متعدد آبکشی را از بین می‌برند و درنتیجه تا ۱۰ لیتر در هر بار شستشو صرفه‌جویی می‌کنند.
گزارش مؤسسه تحقیقاتی IKW آلمان تأکید می‌کند که ترکیب این شوینده‌ها با برنامه‌های اکولوژیک، می‌تواند مصرف آب را به حداقل استانداردهای صنعتی برساند.
تکنولوژی Direct Inject در برخی مدل‌های ال‌جی و سامسونگ، مواد شوینده را مستقیماً به داخل دیگ تزریق می‌کند و از حل‌شدن آن‌ها در مخزن آب جلوگیری می‌کند.
این روش، هدررفت آب در مرحله اختلاط را کاهش داده و اجازه می‌دهد دستگاه با دقت بیشتری حجم مایع را کنترل کند. آزمایش‌های مستقل توسط Which? UK نشان داده که این سیستم تا ۱۵٪ در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کند.
بخوانید – بانک خطاهای ماشین لباسشویی SAMSUNG
بازیابی و تصفیه آب در چرخه شستشو
لباسشویی‌های A+++ مجهز به سیستم‌های بازیافت آب خاکستری (Greywater Recycling)، آب استفاده‌شده در مراحل اولیه شستشو را فیلتر و مجدداً در چرخه آبکشی به کار می‌گیرند.
فناوری Water Recirculation در مدل‌های پاناسونیک و بوش، با استفاده از فیلترهای ذرات‌گیر (Particulate Filters) و غشاهای نانویی (Nano Membranes)، آب را برای استفاده مجدد آماده می‌کند. براساس داده‌های آژانس محیط زیست اروپا (EEA)، این سیستم تا ۳۵٪ مصرف آب را کاهش می‌دهد.
در مدل‌های پیشرفته‌تر مانند سامسونگ WW9400، یک مخزن ذخیره‌سازی داخلی وجود دارد که آب مرحله نهایی آبکشی را جمع‌آوری می‌کند. این آب در چرخه شستشوی بعدی برای مرحله خیساندن اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. پژوهش‌های دانشگاه صنعتی دانمارک (DTU) نشان می‌دهد که این چرخه‌بسته می‌تواند سالانه تا ۶۰۰۰ لیتر صرفه‌جویی به همراه داشته باشد.
بااین‌حال، چالش اصلی این سیستم‌ها، هزینه بالای تعمیر و نگهداری فیلترهاست. تحلیل‌های مؤسسه تحقیقاتی BSRIA اشاره می‌کند که فیلترهای نانویی هر ۲ سال نیاز به تعویض دارند و این می‌تواند هزینه‌های عملیاتی را افزایش دهد. بااین‌وجود، در مناطقی با کمبود آب، این فناوری به‌عنوان یک راه‌حل پایدار شناخته می‌شود.
نقش استانداردهای بین‌المللی (مانند EU Energy Label) در توسعه لباسشویی‌های کم‌مصرف
برچسب انرژی EU Energy Label با تعیین معیارهای دقیق برای مصرف آب و انرژی، تولیدکنندگان را ملزم به بهبود فناوری‌های خود کرده است. استانداردهای A+++ که در سال ۲۰۲۱ به‌روزرسانی شدند، حداقل بازدهی آب را به ۹ لیتر به ازای هر کیلوگرم لباس محدود کرده‌اند. گزارش کمیسیون اروپا نشان می‌دهد که این استانداردها تاکنون باعث کاهش ۳۰٪ میانگین مصرف آب در لباسشویی‌های اروپایی شده‌اند.
در خارج از اروپا، استانداردهایی مانند ENERGY STAR در آمریکا و MEPS در استرالیا نیز تأثیر مشابهی داشته‌اند. برای مثال، نسخه ۲۰۲۳ ENERGY STAR الزام کرده که لباسشویی‌ها باید حداقل ۱۵٪ نسبت به مدل‌های معمولی آب کمتری مصرف کنند. داده‌های وزارت انرژی آمریکا (DOE) حاکی از آن است که این سیاست‌ها سالانه از هدررفت ۱.۲ تریلیون لیتر آب در سطح ملی جلوگیری می‌کنند.
بااین‌حال، منتقدان اشاره می‌کنند که این استانداردها گاهی منجر به افزایش قیمت محصولات می‌شوند. مطالعه مؤسسه GFK نشان می‌دهد که قیمت لباسشویی‌های A+++ به‌طور متوسط ۲۰-۳۰٪ بیشتر از مدل‌های A++ است. بااین‌وجود، تحلیل هزینه-فایده بلندمدت ثابت می‌کند که این سرمایه‌گذاری در عرض ۳-۵ سال از طریق صرفه‌جویی در آب و انرژی جبران می‌شود.
جمع‌بندی
لباسشویی‌های A+++ با ترکیب فناوری‌هایی مانند سنسورهای هوشمند، سیستم‌های پاشش هدفمند، و برنامه‌های شستشوی اکولوژیک، تحولی در کاهش مصرف آب ایجاد کرده‌اند.
استانداردهای بین‌المللی مانند EU Energy Label و ENERGY STAR نیز با تعیین چارچوب‌های دقیق، سازندگان را به بهبود مستمر کارایی این دستگاه‌ها ملزم کرده‌اند. در کنار این موارد، استفاده از مواد شوینده متمرکز و فناوری‌های بازیافت آب، امکان شستشوی مؤثر با حداقل منابع را فراهم آورده است.
درنهایت، این نوآوری‌ها نشان میدهند که همسویی فناوری با ملاحظات محیط‌زیستی نه‌تنها امکان‌پذیر، بلکه از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه است.
